Beetje bij beetje begin ik te begrijpen hoe alles hier in zijn werk gaat: verdeling van werk, uitbetalingen van loon, enz. Het is ingewikkeld en sommigen onder hen zijn goeie onderhandelaars.
Ze aanvaarden een bepaalde job voor een bepaald bedrag, bv. de complete dakconstructie van de school, afgewerkt t.e.m. het plaatsen van de metalen golfplaten.
De tijd wordt meestal nooit afgesproken, alhoewel er wel een beperking op staat. Eens de job binnengehaald start een ganse onderhandelingsronde met andere mensen, soms kinderen (!) die het werk gaan uitvoeren. Die persoon zoekt dan andere mensen die voor hem het werk willen uitvoeren. Hij betaalt ze zo weinig mogelijk en maakt zowat winst, zonder zelf ook maar één vinger uit te steken. Wanneer het over eenvoudig manueel werk gaat is dit geen probleem. Maar wanneer iemand schilderwerk aanneemt, en zegt dat hij een specialist is op dat gebied, en nadien kinderen deuren laat schilderen, dan wordt het wel een heel erg groot probleem. Die kinderen hebben geen ervaring, de verf druipt er zo af, wetende dat verf héél duur is! Begrijpelijk dat de discussies dan hoog oplaaien.
Onze bewaker in Kaganda is zo een slimme gast: hijzelf is zowat ingeschakeld in het landbouwgebeuren van de school. Het stuk land waar de nieuwe school gebouwd wordt, is nogal groot. Op de vrije oppervlakte wordt geplant en gezaaid. Zonder enige informatie naar ons toe, komt er plots een magere en grote jongen uit de buurt hem helpen. Vooraf zijn er geheime onderhandelingen geweest, dat is duidelijk. Niemand zegt iets.
Het zware werk van het torsen van water voor de bouwwerf, het dorsen van de bonen van het veld met een dikke stok, in de brandede zon, het is nu allemaal de taak van dit jongentje geworden. Misschien maar voor 1 euro voor de ganse dag. Maar iedereen tevreden, en dat is misschien het belangrijkste en vooral, het ventje krijgt zelfs wat eten toegestopt, voor hem onbetaalbaar! Het zal deel uitmaken van zijn loon. Je ziet hem duidelijk stralen, zo’n mager kind behoort nu tot de grote groep van mensen die op de werf van de school mogen komen en werken. Ja, hij loopt er nu tussen de ‘grote’ mensen.
Hij heeft twee kledingstukken aan. Zijn flinterdunne T-shirt moet waarschijnlijk geel van kleur geweest zijn, vol met gaten, waardoor zijn zwarte lijfje te zien is. Het is in jaren niet meer gewassen.
Daarnaast een broek met opgerolde broekspijpen. Het doet vermoeden dat dit hem niet past. Vermoedelijk van iemand gekregen. Ze is als even vuil als zijn T-shirt.
Elke dag is hij present! Hij staat nu op de ladder van het sociale gebeuren, heel lag, maar velen van zijn vriendjes benijden hem. Elke dag heeft hij wat shillings in zijn handen, briefjes wel te verstaan, geen metalen muntjes die ze zo gewoon zijn.
Op een morgenkwam hij heel schuchter toe. Zoekend naar werk, kijkend of ze hem niet weer eens zouden wegsturen, maar het geluk of het toeval was deze keer aan zijn kant.
Wanneer ik zijn naam en zijn leeftijd vroeg, werd hij heel fier dat er aandacht was voor hem. De aannemer was de tolk van dienst, want zo’n gastjes zijn nooit naar een school geweest en spreken dus geen Engels.
De laatste dagen zagen we hem niet meer. Of hij heeft een andere job gevonden of hij zit terug thuis zonder werk, of hij moet thuis helpen met de oogst, of …
Dit was een nieuwsbrief opgesteld in maart 2017, maar nooit doorgestuurd.
Ondertussen zijn we een jaar later. Het magere jongentje woont in de buurt, en komt nog steeds helpen in de school. Jammer genoeg wordt hij nog steeds uitgebuit, ik heb er geen ander woord voor. Zelf hebben we hem al meerdere malen meer betaald dan dat hij vroeg. We hopen hem zo wat assertiever te maken wanneer hij met andere aannemers moet onderhandelen. Hij mag ook mee eten met ons en daar is nog altijd heel duidelijk om te doen. Maismeel met water en bonen, elke dag hetzelfde, jaar in en jaar uit!
